Ο Απόστολος Ανδρέας ήταν αδελφός του Σίμωνα Πέτρου και ένας από τους δώδεκα Αποστόλους του Χριστού.
Σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, ήταν ο πρώτος που κλήθηκε από τον Χριστό να γίνει Απόστολος, γι’ αυτό και στην ορθόδοξη παράδοση συχνά αποκαλείται «Πρωτόκλητος». Κατά την ορθόδοξη παράδοση θεωρείται ιδρυτής της Εκκλησίας του Βυζαντίου (μετέπειτα Κωνσταντινούπολης) και οι Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως διάδοχοί του.
Γεννήθηκε μεταξύ του 5 και 10 μ.Χ. στην πόλη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας. Οι γονείς του ονομάζονταν Ιωνάς ή Ιωάννης και Ιωάννα. Ο Ανδρέας και ο αδελφός του Σίμων Πέτρος ήταν ψαράδες στη λίμνη της Τιβεριάδος, γι’ αυτό και όταν κλήθηκαν να ακολουθήσουν τον Χριστό, Αυτός τους είπε ότι θα τους κάνει «ἁλιεῖς ἀνθρώπων».
Οι εκκλησιαστικοί συγγραφείς αναφέρουν ότι ο Απόστολος Ανδρέας κήρυξε τον Χριστιανισμό στη Σκυθία (σημερινή Νότια Ρωσία), την Ήπειρο, τη Θράκη και το Βυζάντιο, όπου ίδρυσε εκκλησία με πρώτο επίσκοπο τον Στάχυ. Συνέχεια αυτής της πρώτης εκκλησίας θεωρείται το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως, που τιμά τον Απόστολο Ανδρέα ως ιδρυτή του και πρώτο επίσκοπο του Βυζαντίου.
Κατόπιν ο Απόστολος Ανδρέας μετέβη μέσω της Θεσσαλίας στην Αχαΐα, όπου ίδρυσε εκκλησία και κατόρθωσε να προσηλυτίσει στον Χριστιανισμό τη Μαξιμίλλα, σύζυγο του ανθύπατου Αιγεάτη, την οποία θεράπευσε από μία ανίατη ασθένεια. Ο Ρωμαίος αξιωματούχος εξοργίστηκε και διέταξε στην σταύρωση του Απόστολου Ανδρέα σε σταυρό σχήματος Χ, που ονομάστηκε από τότε «Σταυρός του Αγίου Ανδρέα
Το λείψανό του, που ενταφιάστηκε με φροντίδα της Μαξιμίλλας και του τοπικού επισκόπου Στρατοκλή, μεταφέρθηκε το 357 στην Κωνσταντινούπολη και εναποτέθηκε στο ναό των Αγίων Αποστόλων.
Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης στους Σταυροφόρους το 1204, τμήματα του λειψάνου του Απόστολου Ανδρέα μεταφέρθηκαν στο Αμάλφι της Καμπανίας, ενώ το 1461 ο δεσπότης του Μυστρά Θωμάς Παλαιολόγος, προ του Οθωμανικού κινδύνου, ανέθεσε τη φύλαξη της κάρας του Αγίου στον Πάπα Πίο Β’, ο οποίος την εναπόθεσε στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη.
Στις 26 Σεπτεμβρίου 1964, η κάρα του Αποστόλου Ανδρέα επιστράφηκε στην Πάτρα, σε μια χειρονομία καλής θελήσεως του Πάπα Παύλου ΣΤ’ προς τους Ορθοδόξους.
Στις 19 Ιανουαρίου του 1980 επιστράφηκε και ο Σταυρός του Αγίου Ανδρέα. Και τα δύο ιερά κειμήλια φυλάσσονται στο ναό του Αγίου Ανδρέα, που αποτελεί πανελλήνιο προσκύνημα.
